Աշխարհագրություն
Սեպտեմբերի 1-16
1․ Ներքոհիշյալ երկրները դասավորել ըստ տարածքի մեծության հետևյալ խմբերում, գերխոշոր, խոշոր, միջին, փոքր
Նիդերլանդներ, ֆրանսիա, Գերմանիա, Իրան, Պակիստան, Մոնղոլիա, Հայաստան, Ուկրաինա, Արգենտինա, Մոնակո, Անդորրա, Իսրայել, Ռուսաստան, Նիգերիա, Ավստրալիա, Կամերուն։
| Գերխոշոր | Խոշոր | Միջին | Փոքր |
| Ռուսաստան | Նիգերիա | Գերմանիա | Հայաստան |
| Ավստրալիա | Պակիստան | Անդորրա | Իսրայել |
| Իրան | Ուկրաինա | Նիդերլանդներ | Մոնակո |
| Մոնղոլիա | Ֆրանսիա | ||
| Արգենտինա | Կամերուն | ||
2․ Ներքոհիշյալ երկրները դասավորել ըստ բնակչության թվի նվազման
- Նիգերիա 183,528,800
- Բրազիլիա 169,799,170
- Մեքսիկա 129 829 800
- Ճապոնիա 125,440,000
- Եգիպտոս 94,798,827
- Իտալիա 57,784,372
- Սիրիա 17.95 մլն.
- Բելգիա 11 584 008
- Լիբանան 4,151,234
- Ուրուգվայ 3,477,780
- Ալբանիա 2. 831.182
- Կիպրոս1,141,166
- Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել տարծքով ամենամեծ 15 պետությունները
- Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել բնակչության թվով խոշոր 15 երկրները։
- Ինչու է առաջացել «Աշխարհագրություն» գիտությունը: Ինչ խնդիրներ ունի այն (յուրաքանչյու սովորող արտահայտում է իր կարծիքը)
Առավելագույն խորությամբ ուսումնասիրել և ճանաչել մադու շրջակա միջավայրի
ինքնազարգացման և ինքնակառավարման սահմանները, խորը ուսումնասիրել բնակչության և տնտեսության տեղաբաշխումը և ապա` գնահատել, կանխատեսել բնության վրա մարդու գործունեության ազդեցության բոլոր հնարավոր հետևանքները:
- Որ գիտությունների հետ է կապված ու ինչպես: Նշել «Աշխարհագրության» հետ կապված 5 բնական ու 5 հասարական գիտություն, նշաված օրինակները հիմնավորել:
Հասարակական աշխարհագրությունը սերտորեն կապված է հարակից մի շարք գիտությունների հետ և օգտվում է դրանց դրույթներից ու հետազոտություններից:Հասարակական գիտություններից են`օրինակ` տնտեսագիտությունը, պատմությունը, սոցիոլոգիան, քաղաքագիտությունը, ժողովրդագրությունը:
Բնական գիտություններից են աստղագիտություն, ֆիզիկա, քիմիա, կենսաբանություն և երկրաբանություն։
- Կյանքի որ բնագավառում են օգտագործվում աշխարհագրական գիտելիքները:
Նշեք կոնկրետ մի քանի օրինակ:
Օրինակ ճարտարապետությունը, հանցագործությունների տարածման ուսումնասիրությունը, սպասարկման ոլորտը:
25․09-29․09․2023
Աշխարհի բնակչության թիվը և շարժը
- Ինչպե՞ս են որոշում բնակչության թիվը։
Աշխարհի բնակչության թիվը որոշելու համար, աշխարհի բոլոր երկրներում կազմակերպում են մարդահամար: Իսկ հետո բոլոր երկրների բնակչության թվերը գումարելով իրար ստանում են աշխարհի բնակչության թիվը:
- Ինչու՞ է բնակչության թիվը զարգացած երկրներում ավելի քիչ, քան ոչ զարգացած երկրներում։
Տարբեր երկրներում եւ տարածաշրջաններում բնակչությունն աճում է տարբեր տեմպերով,
որովհետեւ տարբեր է ծնունդների ու մահերի թիվը, ինչպես նաեւ տվյալ երկիր ժամանողների եւ
երկրից հեռացողների թիվը: Օրինակ Եվրոպայում ավելի քիիչ բնակչությունը ավելի քիչ է քան Աֆրիկայում:
- Ի՞նչ խնդիրներ կարող է հանգեցնել բնակչության արագ աճը։
Բնակչության արագ աճը կարող առաջացնել մի շատ խնդիրներ ինակ, պարենային, աղքատության հաղթահարման, չվերականգնվող հանքահումքային եւ վառելիքաէներգետիկ ռեսուրսների
օգտագործման հիմնախնդիրները:
- Վերլուծե՛ք աշխարհի բնակչության ընդհանուր թվի աճն ու փոփոխությունները։
Աշխարհի բնկչության թիվ հենց հիմա 7մլդր է: XX-րդ դարում աշխարհի բնակչության թիվը շատ բարձր էր: Ներկայումս բնակչության թիվ շատ բարձր է Աֆրիկայում և Ասիայում: Բնակչության թիվը շատ քիչ է Եվրոպայում:
- Աշխարհի բնակչության թվի փոփոխությունների հետևանքով ի՞նչ հիմնախնդիրներ են առաջացել:
Քանի, որ Աֆրիկայի տարբեր երկրներում շատացել է բնակչությունը շատ մարդիկ սոոված են մնացել: Այդ երկրներն են Սուդանը, Սոմալին, Եթովպիան, Չադը և այլն:
02․10-06․10․2023
Բնակչության վերարտադրություն
- Բնակչության վերարտադրության վրա ի՞նչ գործոններ են ազդում։
Բնակչության վերարտադրության վրա ազդում են տնտեսական, մշակութային, հոգեբանական գործոնները:
2․ Զարդացած և զարգացող երկրներում ի՞նչ ժողովրդագրական քաղաքականություն են իրականացնում։
Հնդկաստանում և Չինաստանում վերջին քառասուն տարում օգտագործվում է բնակչության աճի կրճատում: Օրինակ Չինաստանի ժողովրդագրական քաղաքականության հիմնական կարգախոսն է « Մեկ ընտանիք, մեկ երեխա »: Իսկ հնդկաստանում դեռեւս բնական աճը (1,5 %) բարձր
է աշխարհի բնակչության միջին բնական աճից:
3․ Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել 15 պետություններ, որոնք պատկանում են վերարտադրության առաջին տիպին։
Իսպանիա — նարնջագույն
Ամերիկա — կարմիր
Կանադա — մուգ կարմիր
Ուկռաինա — սև
Մեքսիկա — մուգ կանաչ
Ֆռանսիա — մուգ կապույտ
Գերմանիա — մանուշակագույն
Պորտուգալիա — վարդագույն
Իտալյա — մուգ կանաչ
Բելառուսիա — դեղին
Փոլանդիա — բաց կապույտ
Ռումինիա — բաց կանաչ
Հունգարիա — մոխրագույն
Չեխիա — շագանակագույն
Բուլղարիա — վարդագույն
4․ Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել 15 պետություն, որոնք պատկանում են վերարտադրության երկրորդ տիպին։
Հայաստան — նարնջագույն
Չինաստան — շագանակագույն
Մոնղ0ոլիա — մուգ կարմիր
Ղազախստան — մոխրագույն
Բռազիլիա — կանաչ
Չիլի — վարդագույն
Իրան — դեղին
Սուդան — ոսկեգույն
Հնդկաստան — կարմիր
Չադ — մուգ կապույտ
Արգենտինա — մանուշակագույն
Մադագասկար — վարդագույն
Սաուդիան Արաբիա — մուգ կանաչ
Եգիպտոս — բագ կապույտ
Թուրքյա — սև
5․ Նշված երկրները դասավորել ըստ վերարտադրության առաջին և երկրորդ տիպի․
Կանադա, Բրազիլիա, Նիգերիա, Սուդան, Ֆրանսիա, Իսպանիա, Սինգապուր, Չիլի, Ավստրիա, Չինաստան, Մեծ Բրիտանիա, Մեքսիկա, Արգենտինա, Հունաստան, Իտալիա, Լյուքսենբուրգ, Ղազախստան, Նորվեգիա, Գերմանիա, Հնդկաստան, Չադ, Պակիստան, Մոնղոլիա, Բելառուս, Բոլիվիա, Ավստրալիա։
Բնակչության վերարտադրության առաջին տիպ
Կանադա, Ֆրանսիա, Իսպանիա, Ավստրիա, Մեծ Բրիտանիա, Հունաստան, Իտալիա, Լյուքսենբուրգ, Նորվեգիա, Գերմանիա, Բելառուս, Մեքսիկա:
Բնակչության վերարտադրության երկրորդ տիպ
Բրազիլիա, Նիգերիա, Սուդան, Սինգապուր, Չիլի, Չինաստան, Արգենտինա, Ղազախստան, Հնդկաստան, Չադ, Պակիստան, Մոնղոլիա:
16․10-20․10․2023
Աշխարհի բնակչության ռասսայական, կրոնական և ազգային կազմը
Դասի հղում
- Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել ռասսաների տարածման շրջանները։
Եվրոպեոիդ ռասայի ներկայացուցիչներն տարածված են
Եվրոպայում, Հարավարեւմտյան եւ Հարավային Ասիայում, Ամերիկայում եւ Հյուսիսային
Աֆրիկայում։
Կարմիր — Ամերիկա
Կապույտ — Եվրոպա
Կանաչ — Հյուսիսային Աֆրիկա
Մուգ Կանաչ — Հարավային Ասիայում
Նարնջագույն — Հարավարեւմտյան Ասիա
Մոնղոլոիդների Տարածման հիմնական շրջաններն են Արեւելյան եւ Հարավարեւելյան
Ասիան եւ Ամերիկան։
Մուգ Կանաչ — Հարավային Ասիա
Նարնջագույն — Հարավարեւմտյան Ասիա
Նեգրոիդները մեծամասնություն են կազմում Կենտրոնական եւ
Հարավային Աֆրիկայում, բնակվում են նաեւ Ամերիկայում։
Դեղին — Աֆրիկա
Կարմիր — Ամերիկա
Ավստրոլոիդները Ավստրալիայի, Օվկիանիայի, ինչպես նաեւ Հնդկաստանի հարավի եւ Ինդոնեզիայի որոշ շրջանների տեղաբնիկներն են:
Օվկիանիա — բաց կանաչ
Հնդկաստան — կարմիր
Ինդոնեզիա — կապույտ
- Գրել հետևյալ երկրներում գերիշխող դավանանքը՝ նշելով նաև համաշխարհային կրոնի ուղղությունը.
Արգենտինա — Քրիստոնեություն
Իսրայել — հուդայականություն
Ճապոնիա — սինտոիզմ
Չինաստան — կոնֆուցիանությունն ու դաոսիզմը
Ռուսաստան — կաթոլիկ
Ֆրանսիա — Հռոմեական կաթոլիկություն
Կանադա — Կանադայում ներկայացված են մեծ թվով տարբեր կրոններ, բայց նրանցից ոչ մեկը երկրում պաշտոնական չէ, քանի որ կանադական քաղաքական մշակույթում կրոնական բազմակարծության գաղափարը ունի մեծ նշանակություն։ Այնուամենայնիվ, բնակիչների մեծ մասն իրենց համարում են քրիստոնյա, և դա արտացոլվում է առօրյա կյանքի շատ շրջանակներում։
ԱՄՆ — Քրիստոնեություն
Իրան — իսլամ
Սաուդյան Արաբիա — իսլամ
Ալժիր — իսլամ
Նիգեր — իսլամ
Վիետնամ — բուդդայականություն, կոնֆուցիականություն և քրիստոնեության կաթոլիկ ուղղվածութուն:
Նիդերլանդներ — Քրիստոնյաների կեսը կամ ընդհանուր բնակչության 29 %-ը կաթոլիկ է, 19 %-ը՝ բողոքական։ Մուսուլմանները կազմում են բնակչության 4 %-ը։
Կազախստան — իսլամ
Ուկրաինա — ։ Արևելյան օրթոդոքս քրիստոնեական, Արևելյան կաթոլիկություն և Հռոմեական կաթոլիկ.
Թուրքիա — իսլամ
Ուրուգվայ — Քրիստոնեություն
Վրաստան — Քրիստոնեություն
Բրազիլիա- Քրիստոնեություն
Ավստրալիա — Քրիստոնեություն
Մոնղոլիա — տիբեթյան բուդդիզ
Հունաստան — Քրիստոնեություն
Լեհանստան-Քրիստոնեություն
Հս. Կորեա — բուդդիզմ
Հայսատան — Քրիստոնեություն
- Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել 5 բազմազգ (պոլիեթնիկ) և 5 միազգ
(մոնոէթնիկ) երկիր:
Բազմազգ — Կարմիր
Միազգ — Կապույտ
23․10-28․10․2023
Բնական ռեսուրս
- Ի՞նչ տարբերություն կա բնական ռեսուրսների և բնական պայմանների միջև:
Երկրագնդի աշխարհագրական թաղանթը, նրա բնածին ոլորտները`
քարոլորտը, մթնոլորտը, ջրոլորտը, կենսոլորտը, ստեղծում են այն միջավայրը, որտեղ
ձևավորվել և զարգանում է մարդկային հասարակությունը: Այդ միջավայրը կազմող բնական
տարրերի մի մասը, օրինակ, Արեգակից և երկրի ընդերքից ստացվող էներգիան, մթնոլորտային
տեղումների քանակը օրգանական
աշխարհը բնական միջավայրում ստեղծում են այնպիսի պայմաններ, որոնք հնարավորություն
են ստեղծում այդ միջավայում մարդու ապրելու և կենսագործունեության համար: Այդ բոլորը
միասին կոչվում են բնական պայմաններ:
Բնական ռեսուրսները նույնպես բնական միջավայրի տարրեր են: Նյութական
տեսանկյունից դրանք շատ հաճախ նույն տարրերն են ինչ-որ բնական պայմանները: Եթե
մարդու կողմից բնությունից կորզված այդ տարրերն օգտագործվում են տնտեսության մեջ
արտադրական նպատակների համար, ապա դրանք համարվում են բնական ռեսուրս:
- Կարո՞ղ է բնական պայմանը ժամանակի ընթացքում դառնալ բնական ռեսուրս, բերել օրինականեր:
Օրինակ՝ անտառում եթե ծառերը կտրենք ապա այն կվերածվի փայտի եւ կդառնա բնական ռեսուրս:
- Նշե՜ք հինգ սպառվող չվերականգնվող ռեսուրս և հինգ սպառվող վերականգնվող ռեսուրս:
Սպառվող չվերականգնվող
- Անտառը չի վերականգնվի, եթե չափից դուրս շահագործվի,
- Գազ
- Նավթ
- Ածուխ
- ստորերկրյա ջրեր
Սպառվող վերականգնվող ռեսուրս
- Կենդանական ռեսուրսներ
- Անտառ
- Ծառ
- Հող
- Բույսեր
- Նշե՜ք հինգ ռեսուրս, որոնց սպառվելու դեպքում կարելի է փոխարինել այլ ռեսուրսով:
Սրանք չեմ հասկանում, որ ռեսուրսներն են: Որ խնդրեմ կբացատրեք:
13․11-17․11․2023
- Որո՞նք են տնտեսության զարգացման նախադրյալները
Տնտեսության զարգացման նախադրյալներ են՝ երկրի բնական պայմաննը ու ռեսուրսները, աշխարհագրական դիրքը, հարևան երկրների ազդեցությունը և այլն:
- Նշեք 5 երկիր որտեղ տնտեսության առաջատար ճյուղը
ա) գյուղատնտեսությունն է
Մադագասկար, Յեմեն, Եթովպիա, Սուդան, Չադ
բ) արդյունաբերությունն է
Հայաստան, Չինաստան, Պարսկաստան, Ռուսաստան, Ղազախստան
գ) սպասարկման ոլորտն է
Ամերիկա, Գերմանիա, Ֆրանսիա, Ավստրալիա, Իսպանիա
- Ի՞նչ ազդեցություն ունի երկրի աշխարհագրական դիրքը երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:
Օրինակ՝ Հայաստանը գտնվում է թշնամի երկրների միջև, և անհնար է, որ Հայաստանը առևտուր իրականացնի այլ երկրների հետ։ Կամ Հայաստանը չի կարող նավերով առևտուր անել այլ երկրների հետ, քանի որ Հայաստանի տարածքը հարևան չէ ծովերին կամ օվկիանոսներին։
- Ի՞նչ ազդեցություն ունեն երկրի բնական պայմաններն ու ռեսուրսները երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:
Յուրաքանչյուր երկրում դարերի ընթացքում (պատմականորեն) ձեւավորվում է մարդկանց
գործունեության բնագավառների յուրահատուկ համակարգ («հավաքածու»), որը պայ-
մանավորված է տվյալ երկրի բնական պայմաններով ու ռեսուրսներով:
5.Ի՞նչ ազդեցություն ունի հարևան երկրների ազդեցությունը երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:
Եթե, օրինակ, երկրի կողքին թշնամի երկրներ կան, երբ գրավում են տվյալ երկրի տարածքը, զրկում են տնտեսության համար օգտակար գոտիներից, օրինակ՝ տուրիստական վայրերից, հողատարածքներից, դաշտերից, որտեղ կարելի է պտուղ ցանել: